Przeziębienie to zespół objawów pojawiających się na skutek wirusowego zapalenie gardła, nosa i zatok przynosowych. Czynnikiem etiologicznym tej jednostki chorobowej są wirusy – najczęściej rynowirusy, koronawirusy, ale także wirus paragrypy i RSV. Przeziębienie jest chorobą łagodną, ustępującą samoistnie, jednak jest podobne do grypy, co utrudnia odpowiednie leczenie.
Objawy przeziębienia
Wirusy powodujące przeziębienie, w zależności od typu, mogą być przenoszone drogą kropelkową lub pokarmową. Po wniknięciu wirusa poprzez nabłonki górnych dróg oddechowych następuje replikacja, prowadząca do miejscowego zapalenia, poszerzenia naczyń krwionośnych oraz zwiększenia wydzieliny z gruczołów błony śluzowej. Okres wylęgania jest krótki, trwa 1-2 dni, a zakaźność innych osób jest najwyższa w ciągu pierwszych trzech dni choroby, jednak może się utrzymać nawet do dwóch tygodni. Początek choroby jest zazwyczaj łagodny, dominuje złe samopoczucie, ból głowy i mięśni, nieżyt nosa, zapalenie gardła oraz kaszel. Gorączka jest na ogół niewielka. Wbrew powszechnej opinii gęsta zielonkawa wydzielina nie jest dowodem zakażenia bakteryjnego. Jest ona spowodowana najczęściej przez znajdujące się w niej komórki układu odpornościowego, które zwalczają infekcję. Zazwyczaj choroba ustępuje samoistnie, a maksymalne nasilenie objawów następuje po 2-3 dniach. Przeziębienie powinno całkowicie ustąpić do 10 dni, jednak sam kaszel, najczęściej suchy, może utrzymywać się do 3 tygodni, co wynika z nadreaktywności oskrzeli. Rozpoznanie choroby ustala się na podstawie wywiadu i badania przedmiotowego.
Domowe sposoby na przeziębienie
W trakcie przeziębienia najważniejszy jest odpoczynek i pozostanie w domu, co pozwala uniknąć ciężkich powikłań oraz ograniczyć zakażenie innych osób. Udowodniono, że przyjmowanie dużych dawek cynku oraz preparatów jeżówki może skracać czas utrzymywania się objawów. Na suchy kaszel oraz podrażnienie śluzówki gardła dobrym sposobem jest popijanie letniej wody z dodatkiem miodu.
Leczenie i zapobieganie przeziębienia
Leczenie farmakologiczne przeziębienia obejmuje oczyszczanie błony śluzowej nosa roztworami NaCl – izotonicznym lub hipertonicznym oraz przyjmowanie preparatów przeciwbólowych i przeciwgorączkowych. Jeśli obrzęk błony śluzowej nosa jest nasilony, można zastosować preparaty zmniejszające przekrwienie. Spływanie wydzieliny z nosa po tylnej ścianie gardła oraz nadmierne wydzielanie nabłonka dróg oddechowych może powodować pojawienie się produktywnego kaszlu. W takiej sytuacji warto sięgnąć po preparaty ułatwiające wykrztuszanie wydzieliny takie jak Flavamed zawierający ambroksol. Preparat jest dostępny zarówno w postaci syropu, jak i tabletek oraz tabletek musujących, co ułatwia dawkowanie. Niestety nie istnieją metody swoiste zapobiegające przeziębieniu takie jak szczepienia czy profilaktyka farmakologiczna. Dlatego warto często myć ręce, szczególnie po kontakcie z chorym, dbać o umiarkowany, regularny wysiłek fizyczny oraz pamiętać o izolacji chorych osób.
